Samiti në Bruksel/ Deklarata e plotë: Angazhim i plotë për anëtarësimin në BE të Ballkanit Perëndimor

BRUKSEL- Në Bruksel zhvilloi sot punimet Samiti BE-Ballkani Perëndimor, me fokus për të riafirmuar partneriteti strategjik dhe për të diskutuar sfidat dhe mundësitë e ardhshme të bashkëpunimit.

Udhëheqësit e Bashkimit Evropian (BE) dhe të shteteve anëtare të tij, në konsultim me partnerët e Ballkanit Perëndimor kanë dalë në një deklaratë të përbashkët, ku rikonfirmohet angazhimi për integrimin e vendeve të Ballkanit Perëndimor në familjen e madhe të Bashkimit Evropian.

Plani i Rritjes, thotë Brukseli do të përshpejtojë konvergjencën socio-ekonomike midis Ballkanit Perëndimor dhe BE-së, me kusht që partnerët të zbatojnë reformat e lidhura me BE-në.

“Plani i Rritjes ka potencialin të përshpejtojë rritjen ekonomike në rajon gjatë dekadës së ardhshme duke ofruar deri në 6 miliardë euro për reforma dhe investime. BE-ja bën thirrje që të shfrytëzohen maksimalisht mundësitë e paprecedenta që ofron Plani i Rritjes përmes zbatimit në kohë të reformave”, thuhet në deklaratë.

Deklarata e përbashkët:

Ne, udhëheqësit e Bashkimit Evropian (BE) dhe të Shteteve Anëtare të tij, në konsultim me partnerët tanë të Ballkanit Perëndimor, sot përfunduam sa vijon:

1. Samiti i sotëm dëshmon forcën e marrëdhënies sonë dhe përfitimet që ajo u sjell qytetarëve tanë. Lufta agresore e Rusisë kundër Ukrainës dhe sfidat gjeopolitike në rritje nënvizojnë nevojën për lidhje edhe më të forta midis BE-së dhe Ballkanit Perëndimor. Samiti është rasti më i rëndësishëm i vitit për të rikonfirmuar partneritetin strategjik midis Bashkimit Evropian dhe Ballkanit Perëndimor.

2. Ne riafirmojmë përkushtimin tonë të plotë dhe të qartë ndaj perspektivës së anëtarësimit në Bashkimin Evropian për Ballkanin Perëndimor. E ardhmja e Ballkanit Perëndimor është në Bashkimin tonë. Zgjerimi është një mundësi reale, e cila duhet shfrytëzuar.

3. Mirëpresim dinamizmin dhe progresin e ri të arritur që nga Samiti i fundit. Përshpejtimi i procesit të anëtarësimit, i bazuar në reforma të besueshme nga partnerët, kushtëzueshmëri të drejtë dhe rigoroze dhe parimin e meritave vetjake, është në interesin tonë të përbashkët.

4. Zgjerimi është një investim gjeostrategjik në paqe, siguri, stabilitet dhe prosperitet, siç u theksua në Deklaratën e Granadës. Urgjencat e kohës sonë kërkojnë një momentum të qëndrueshëm. Vendet aspirante duhet të intensifikojnë përpjekjet e tyre reformuese. Paralelisht, Bashkimi duhet të intensifikojë përgatitjet dhe reformat e brendshme.

5. BE-ja mirëpret angazhimin e partnerëve të Ballkanit Perëndimor për të mbështetur vlerat dhe parimet evropiane, në përputhje me të drejtën ndërkombëtare, parësinë e demokracisë, të drejtat dhe vlerat themelore dhe sundimin e ligjit, dhe pret që ata ta dëshmojnë këtë si me fjalë ashtu edhe me vepra, duke marrë përgjegjësi dhe duke zbatuar reformat e nevojshme, veçanërisht në fushën e parimeve themelore. Liria e shprehjes, mediat e pavarura dhe pluraliste, barazia gjinore dhe roli i fortë i shoqërisë civile janë thelbësore për të garantuar një demokraci funksionale. BE-ja u bën thirrje partnerëve të garantojnë të drejtat dhe trajtimin e barabartë të personave që u përkasin pakicave.

6. Bashkëpunimi rajonal gjithëpërfshirës, pajtimi dhe marrëdhëniet e mira fqinjësore mbeten kyçe për ndërtimin e një të ardhmeje të përbashkët, si dhe për zbatimin me mirëbesim dhe me rezultate konkrete të marrëveshjeve ndërkombëtare, përfshirë Marrëveshjen e Prespës me Greqinë dhe Traktatin e Miqësisë, Fqinjësisë së Mirë dhe Bashkëpunimit me Bullgarinë. Nevojiten ende përpjekje vendimtare për të nxitur pajtimin dhe stabilitetin rajonal, si dhe për të gjetur dhe zbatuar zgjidhje përfundimtare, gjithëpërfshirëse dhe detyruese për mosmarrëveshjet rajonale dhe dypalëshe, në përputhje me të drejtën ndërkombëtare dhe parimet e vendosura, përfshirë Marrëveshjen për Çështjet e Suksesionit, si dhe për rastet e mbetura të personave të zhdukur dhe krimeve të luftës.

7. Ne qëndrojmë të bashkuar në mbështetjen dhe solidaritetin tonë të palëkundur me Ukrainën, ndërsa ajo mbron sovranitetin dhe integritetin e saj territorial kundër luftës së paprovokuar dhe të paligjshme agresore të Rusisë. Ne rikonfirmojmë mbështetjen tonë për një paqe gjithëpërfshirëse, të drejtë dhe të qëndrueshme në Ukrainë, të bazuar në Kartën e OKB-së dhe të drejtën ndërkombëtare. Do të vazhdojmë të investojmë në multilateralizëm dhe të bashkëpunojmë me partnerët për të mbështetur të drejtën ndërkombëtare.

8. Përafrimi me Politikën e Përbashkët të Jashtme dhe të Sigurisë të BE-së (CFSP), përfshirë zbatimin dhe zbatimin e masave kufizuese të BE-së dhe kundërvënien ndaj shmangies së tyre, mbetet një shprehje e fortë e zgjedhjes strategjike të një partneri. Ne vlerësojmë ata partnerë të Ballkanit Perëndimor që janë tashmë plotësisht të përafruar dhe u bëjmë thirrje atyre që nuk janë ende të ndjekin këtë rrugë.

9. BE-ja mirëpret kontributet e partnerëve në misionet dhe operacionet e Politikës së Përbashkët të Sigurisë dhe Mbrojtjes të BE-së. BE-ja vazhdon të mbështesë Ballkanin Perëndimor në përballimin e kërcënimeve kibernetike dhe të tjera hibride, manipulimin dhe ndërhyrjen e huaj informative, si dhe në forcimin e mëtejshëm të bashkëpunimit për ndërtimin e qëndrueshmërisë, përfshirë përmes Qendrës së Kapaciteteve Kibernetike të Ballkanit Perëndimor dhe Mburojës Evropiane të Demokracisë.

10. Mirëpresim Partneritetet e para të Sigurisë dhe Mbrojtjes në Ballkanin Perëndimor dhe nisjen e Dialogëve për Sigurinë dhe Mbrojtjen. Mbetemi të përkushtuar ndaj mbështetjes së vazhdueshme në kuadër të Instrumentit Evropian të Paqes.

11. Mbetemi të përkushtuar për t’i afruar partnerët e Ballkanit Perëndimor me BE-në që gjatë procesit të zgjerimit. Integrimi gradual, i zbatuar në mënyrë të kthyeshme dhe të bazuar në merita, është duke u zhvilluar në disa fusha politikash, duke sjellë përfitime konkrete për qytetarët dhe duke përgatitur terrenin për anëtarësim. Propozime të tjera për integrim gradual duhet të merren në konsideratë, në varësi të përafrimit me acquis-in përkatës të BE-së. Përparimi në integrimin ekonomik duhet të ruajë plotësisht integritetin e tregut të vetëm të BE-së dhe një fushë loje të barabartë.

12. Mirëpresim progresin në integrimin gradual të partnerëve të Ballkanit Perëndimor në Tregun e Vetëm të BE-së, përfshirë:

• zbatimin e nismave të “Autostradës së Tregut të Vetëm”, zgjerimin e Korridoreve të Gjelbra BE–Ballkani Perëndimor dhe financimin e modernizimit dhe harmonizimit të pikave kufitare;

• anëtarësimin e suksesshëm të disa partnerëve në Zonën e Vetme të Pagesave në Euro (SEPA), me të tjerë në rrugë për t’u bashkuar gjithashtu, duke ulur ndjeshëm kostot e transaksioneve bankare;

• pjesëmarrjen ose replikimin e nismave digjitale, si Qendrat e Inovacionit Digjital, WiFi4WB dhe Portofoli Evropian i Identitetit Digjital;

• uljen e kostove të roaming-ut të të dhënave midis BE-së dhe partnerëve të Ballkanit Perëndimor që nga 1 tetori 2023, duke konfirmuar angazhimin për zgjerimin e zonës “Roam like at Home” të BE-së në Ballkanin Perëndimor, duke u mundësuar qytetarëve të telefonojnë, dërgojnë mesazhe dhe të përdorin internetin celular kudo në BE dhe në rajon pa kosto shtesë.

13. Plani i Rritjes do të përshpejtojë konvergjencën socio-ekonomike midis Ballkanit Perëndimor dhe BE-së, me kusht që partnerët të zbatojnë reformat e lidhura me BE-në. Plani i Rritjes ka potencialin të përshpejtojë rritjen ekonomike në rajon gjatë dekadës së ardhshme duke ofruar deri në 6 miliardë euro për reforma dhe investime. Kjo i shtohet 29 miliardë eurove që po zbatohen përmes Planit Ekonomik dhe të Investimeve. BE-ja bën thirrje që të shfrytëzohen maksimalisht mundësitë e paprecedenta që ofron Plani i Rritjes përmes zbatimit në kohë të reformave.

14. BE-ja thekson se Tregu i Përbashkët Rajonal është një katalizator për integrim më të thellë dhe një hap drejt Tregut të Vetëm të BE-së. BE-ja u bën thirrje partnerëve të Ballkanit Perëndimor të angazhohen plotësisht në bashkëpunim konstruktiv për ta bërë atë realitet dhe të zbatojnë marrëveshjet tashmë të përfunduara.

15. BE-ja mirëpret dhe do të vazhdojë të mbështesë forcimin e lidhshmërisë, përfshirë energjinë, transportin dhe digjitalen, brenda rajonit dhe me BE-në. BE-ja vazhdon të mbështesë përpjekjet për diversifikimin e burimeve dhe rrugëve të furnizimit me energji. Kjo do të rrisë sigurinë tonë energjetike dhe do të ulë varësitë. BE-ja do të vazhdojë të kontribuojë në tranzicionin energjetik në Ballkanin Perëndimor.

16. Menaxhimi i migracionit mbetet një sfidë dhe përgjegjësi e përbashkët dhe një prioritet kyç. Ndërsa është bërë progres, nevojiten veprime të mëtejshme nga partnerët e Ballkanit Perëndimor për të përafruar plotësisht politikën e vizave me BE-në, për të luftuar kontrabandën e migrantëve dhe trafikimin e qenieve njerëzore, si dhe për të forcuar më tej menaxhimin e kufijve, sistemet e azilit dhe pritjes dhe kthimet në vendet e origjinës.

17. Përpjekjet e përbashkëta duhet të vazhdojnë edhe në luftën kundër korrupsionit, trafikimit të drogës dhe të gjitha formave të krimit të rëndë dhe të organizuar, si dhe në parandalimin dhe kundërvënien ndaj terrorizmit dhe ekstremizmit të dhunshëm, në përputhje me Planin e ri të Përbashkët të Veprimit të nënshkruar së fundmi dhe në dritën e nisjes së Koalicionit Evropian Kundër Drogave (ECAD) për të adresuar sfidat e lidhura me drogat.

18. Mungesa e normalizimit të marrëdhënieve midis Prishtinës dhe Beogradit vazhdon t’i pengojë të dy partnerët në rrugën e tyre evropiane. Të gjitha marrëveshjet e arritura në Dialogun Beograd–Prishtinë të lehtësuar nga BE-ja duhet të zbatohen, në veçanti Marrëveshja për Rrugën drejt Normalizimit dhe Aneksi i saj. Mbështetja në kuadër të Instrumentit të Reformës dhe Rritjes për Ballkanin Perëndimor kushtëzohet nga angazhimi konstruktiv i partnerëve me progres të matshëm dhe rezultate konkrete në normalizimin e marrëdhënieve të tyre.

19. Ne theksojmë rëndësinë e vazhdimit të përpjekjeve të ndërsjella në komunikimin strategjik, përfshirë përfitimet e zgjerimit dhe integrimit gradual, si dhe nevojën për ndërtimin e besimit, mirëkuptimit dhe konsensusit ndërshoqëror. Ne llogarisim tek partnerët tanë të Ballkanit Perëndimor që t’i komunikojnë publikut të tyre se BE-ja mbetet partneri më i afërt i rajonit, donatori, investitori dhe partneri kryesor tregtar, dhe të dëshmojnë angazhimin e tyre ndaj vlerave dhe reformave të BE-së me fjalë dhe vepra.

20. Presim me kënaqësi Samitin e ardhshëm BE–Ballkani Perëndimor në Mal të Zi në qershor 2026.

21. Mirëpresim përafrimin¹ e partnerëve të Ballkanit Perëndimor me këtë Deklaratë.

Të ngjashme