Si po i përballon Nigeria rrëmbimet dhe krizën e sigurisë

Vala e fundit e rrëmbimeve që ka prekur Nigerinë është vetëm shpërthimi i fundit i krizave të sigurisë që godet vendin më të populluar të Afrikës, të cilin qeveria thotë se është plotësisht e përkushtuar ta adresojë.

Vetëm brenda një jave, sulmuesit rrëmbyen 25 nxënëse shkolle, 38 besimtarë, 315 nxënës shkolle dhe mësues, 13 gra dhe vajza të reja që ecnin pranë një ferme dhe 10 gra dhe fëmijë të tjerë – në pjesë të ndryshme të vendit.

Nigeria ka vuajtur nga një sërë rrëmbimesh nxënësesh shkolle që kur grupi islamist Boko Haram rrëmbeu 276 vajza në Chibok në verilindjen e trazuar në vitin 2014, duke shkaktuar një protestë ndërkombëtare.

Por vala e fundit e rrëmbimeve të njëpasnjëshme nxjerr në pah luftën e administratës së Presidentit Bola Tinubu me një krizë të gjatë sigurie të shënuar nga sulme xhihadiste dhe dhunë nga bandat “bandite” që bastisin fshatra, vrasin njerëz dhe rrëmbejnë për shpërblim.

– Çfarë po bën qeveria për të përmirësuar sigurinë?

Tinubu tha të martën: “Në përgjigje të rrëmbimeve dhe akteve të fundit terroriste, kam urdhëruar një kordon të plotë sigurie mbi” pyjet e dendura ku bandat kanë bazat.

Ai shtoi se forcat ajrore do të “mbajnë mbikëqyrje të vazhdueshme mbi zonat më të largëta” dhe do të punojnë me njësitë tokësore për të “identifikuar, izoluar, ndërprerë dhe neutralizuar të gjithë elementët armiqësorë” në të gjitha zonat ku kanë ndodhur rrëmbimet e fundit.

Ai gjithashtu ka urdhëruar një ripozicionim të truprojave VIP të policisë në detyrat kryesore të policisë dhe ka miratuar rekrutimin e 30,000 oficerëve shtesë.

Sipas Agjencisë së Bashkimit Evropian për Azilin (EUAA), më shumë se 100,000 nga forca e vlerësuar prej 371,000 trupash ishin caktuar më parë për të mbrojtur politikanët dhe VIP-at.

Por ripozicionimi i policisë i urdhëruar në fundjavë rrezikon të “sabotohet” nga VIP-at dhe oficerët që paguhen për shërbimin e tyre. “VIP-at do të ndihen të prekshëm nëse nuk kanë mbrojtje policore”, tha Kabir Adamu i firmës konsulente Beacon Security and Intelligence.

– Si sigurohen pengjet? –

Përveç rasteve kur forcat ajrore përdorin qasjen e sigurisë kinetike luftarake, detajet e rrethanave në të cilat lirohen pengjet janë të rralla.

Kritikët akuzojnë qeverinë se po negocion me pengmarrësit.

Pagesat e shpërblimit për pengjet janë një temë e ndjeshme. Shpërblimi është ndaluar që nga viti 2022 dhe dënohet me të paktën 15 vjet burg.

Autoritetet nuk pranojnë kurrë se kanë paguar shpërblim, por është “shumë e mundshme” që të paguhen para për të liruar viktimat, tha Confidence MacHarry i SBM Intelligence.

Pasi 24 nxënëse shkolle u liruan nga Kebbi, guvernatori i shtetit Nasir Idris tha se lirimi u sigurua përmes përpjekjeve “jo-kinetike” – siç është diplomacia.

Menjëherë pas lirimit të së martës në mbrëmje, “banditët” postuan një video në mediat sociale duke pretenduar se qeveria nuk i liroi nxënëset, por u detyrua të negocionte me rrëmbyesit.

Në korrik, banditët në shtetin veriperëndimor të Zamfarës masakruan 33 persona që kishin rrëmbyer një muaj më parë, pavarësisht se kishin marrë një shpërblim prej 33,700 dollarësh, i thanë banorët AFP-së atëherë.

– Pse rrëmbimet janë kaq të përhapura në Nigeri? –

Rrëmbimi është bërë një “epidemi për më shumë se një dekadë, i nxitur nga grupe të shumta kriminale dhe ekstremiste”, tha Nnamdi Obasi i Grupit Ndërkombëtar të Krizave.

Një raport i kohëve të fundit nga SBM Intelligence tregoi se “midis korrikut 2024 dhe qershorit 2025, kriza e rrëmbimeve me shpërblim në Nigeri u konsolidua në një industri të strukturuar, që kërkonte fitim”.

Të paktën 4,722 persona u rrëmbyen në 997 incidente dhe të paktën 762 u vranë, me rrëmbyesit që kërkonin rreth 48 miliardë naira, por arritën të merrnin 2.57 miliardë naira (rreth 1.66 milionë dollarë).

Sipas MacHarry, rrëmbimet në rajonet veriperëndimore dhe qendrore kryhen kryesisht nga “Fulani që kishin humbur bagëtinë e tyre… humbën jetesën dhe vendosën të hynin në krim me bollëkun e armëve që kishin në vend”.

– A ka ndonjë zgjidhje për t’i dhënë fund krizës?

Duke ndodhur vetëm disa javë pasi Presidenti i SHBA-së Donald Trump kërcënoi Nigerinë me veprime ushtarake për vrasjen e supozuar të të krishterëve në numër të madh, sulmet e fundit e lënë Abujan në një situatë të sikletshme.

Sipas guvernatorit të Kebbit, kishte informacione rreth një sulmi të afërt përpara se të rrëmbeheshin dy duzina nxënëse. Ushtarët u vendosën për të ruajtur shkollën, por u larguan një orë para sulmit, tha ai për mediat lokale, ndërsa bëri thirrje për një hetim mbi tërheqjen.

“Pati informacione të mjaftueshme,” tha MacHarry, duke treguar për dështimet ushtarake që “ndodhin rregullisht”, por “askush nuk ndëshkohet”.

Bashkëthemeluesja e lëvizjes #BringBackOurGirls, e cila bëri fushatë për lirimin e vajzave të Chibokut, Aisha Yesufu, vuri në dukje mungesën e “vullnetit politik për të luftuar” bandat dhe xhihadistët.

“Dhe për sa kohë që nuk luftojmë terrorizmin, do të vazhdojmë të kemi gjëra të tilla,” tha ajo.

© BalkanWeb

Për t’u bërë pjesë e grupit “Balkanweb” mjafton të klikoni: Join Group dhe kërkesa do t’ju aprovohet menjëherë. Grupi Balkanweb